ვერის დაწესებულებები

dawesebulebebi.

 filarmonia - didi sakoncerto darbazi. gaixsna 1971 wels mdebareobs m. kostavasa da petre meliqiSvilis quCebis ganStoebaze. Arqiteqtori iyo Cxenkeli, konstruqtori gabaSvili. Aam adgilas idga Sua saukuneebis cixe-darbazis msgavsi ,,fsevdo qarTuli, stilis sacxovrebeli saxli, romelSic gamoyenebuli iyo agreTve gotikis elementebi(1928 w. arqiteqtori Cislievi)

  filarmoniis darbazi 2000 mayurebels itevs. axal nagebobaSi aRsaniSnavia vestibiulis, foies da samayureblo darbazis interierebi. Sasceno nawili aRWurvilia urTulesi Tanamedrove mowyobilobiT. Ffilarmoniis win, rogorc Cafiqrebuli kompoziciis mniSvnelovani elementi, daidga dekoraciuli, monumenturi brinjaos qandakeba ,,muza. Pirveli koncerti gamarTa xalxuri cekvis ansamblma i. suxiSvilisa da n. ramiSvilis xelmZRvanelobiT da mieZRvna mSeneblebs. 

  Wadrakis sasaxle - mdebareobs veris baRSi rTul reliefze. aSenda 1973 wels.arqiteqtorebi v. aleqsi-mesxiSvili, g. RuduSauri. orsarTuliani moculoba veris baRis mxridan sami sarTuliT gamodis mtkvris xeobis mxares. Senobis dagegmareba martivia, kargad mofiqrebuli, zustad napovnia proporciebi, organuli kavSiri aqvs garemosTan. foieSi ganTavsebulia xeze amoWrili reliefebi saWadrako Temaze, Sesrulebuli cnobili qarTveli mxatvrebis(,,sameuli, qoCakiZe, slovinski, CikvaiZe) mier. 2001 wels mieniWa n. gafrindaSvilis saxeli.

 Wadrakis sasaxleSi gaxsnis dRidan imarTeba mniSvnelovani saWadrako RonisZiebebi.

Cadrakis saxli-aSenda 1966 wels. aArqiteqtori morbedaZe, konstruqtori gazaSvili. Daeqvemdebara saqarTvelos kvebis mrewvelobis saministros trests-,,saqarTvelos Cais. Senobis pirvel sarTulze sagamofeno darbazi iyo ganTavsebuli, meore sarTulze ki-Cais sadegustacio darbazebi, sadac stumars SeeZlo gaesinja, xolo suvenirebis jixurSi SeeZina sxvadasxva saxisa da xarisxis qarTuli Cai. Oori aTeuli wlis manZilze aq imarTeboda ,,qarTuli Cais dReebi’.dResaswaulze Tbilisis Cais saxeli maspinZlobda uamrav turists sxvadasxva qveynidan. stumrebma Tbilisis Cais saxls ,,xalxTa megobrobis saxeli uwodes.

  1996 wels ,,Cais saxlis Senoba ijariT aris gadacemuli da iq savaWro centria ganTavsebuli.

  

 ‘ sastumro saqarTvelo - mdebareobs  meliqiSvilis quCaze. Aarqiteqtorebi arian TavdgiriZe, fircxalaiSvili. mSEnebloba daiwyo 1949 wels da dasrulda 1958 wels. saerTo farTobia 8825m2.xuTsarTulian, TeTri eklaris qviT mopirkeTebul SenobaSi 140 nomeria. aqvea restorani saqarTvelo saerTaSoriso kazino ,,saqarTvelo.

   savane-Tbilisis Rvinis 1 qarxana - daarsda1896 wels. Saufliwulo mamulebis uwyebam (,,udeli)Tbiliseli vaWris petre makarovisagan wyneTis(exlandeli vasil petriaSvilisa da petre meliqiSvilis quCebis kuTxe) quCaze Rvinis qarxnis asaSeneblad ,,erTi desetina da 1100 kv. saJeni miwis farTi’, SeiZina. Qqarxnis mSenebloba 1894-1896w. mimdinareobda. Tbilisis mkvidrma, cnobilma inJiner-arqiteqtorma a. ozerovma Seadgina qarxnis proeqti. Senobis kompozicia warmoadgens or urTierTperpendikularul, urTierTgadamkveT samnavian bazilikas. gamoyenebulia Zveli qarTuli saeklesio arqiteqturuli formebi. proeqtis SedgenaSi monawileoba miiRo im droisaTvis cnobilma meRvine-specialistma v. gogol-ianovskim, romelic Semdeg qarxnis mmarTvelad dainiSna. 1897 wels qarxanam pirveli prodyqcia 1000 boTli Rvino gamouSva, romlis nimuSebic daculia qarxnis enoTekaSi.

qarTuli Rvinis pirveli oficialuri degustacia 1921 wels Catarda nomer pirvel Rvinis qarxanaSi. Qarxanas aqvs uZvelesi da unikaluri enoTeka(Rvinoebis koleqcia), sadac sxvadasxva wlis 1600 dasaxelebis 40000 boTl Rvinos inaxaven. Sakoleqcio ganyofilebaSi aris rogorc adgilobrivi, ise sazRvargareTis unikaluri sxvadasxva markis sasmelebi. Aaq inaxeba stalinis piradi koleqcia, romelic prezentebis saxiT hqonda miRebuli. Qarxnis mier gamoSvebulma Rvinoebma saerTaSoriso konkursebsa da gamofenebze 186 oqros, vercxlis, da brinjaos medlebi miiRo. 1970 wels qarxnis Senobas rekonstruqcia Cautarda. 1974 wels Seiqmna sawarmoo gaerTianeba ,,TbilRvino, romelSic nomer pirveli qarxana Sevida rogorc ,,TbilRvinos, nomer pirveli warmoeba. 1992 wels ,,TbilRvinos gamoeyo wamoeba nomeri pirveli da Seiqmna samrewvelo komerciuli firma ,,savane, romelic 1996 wlidan saaqcio sazogadoebad Camoyalibda da daerqva ,,saofliswulo mamuli-,,savane, 2001 wlidan saaqcio sazogadoeba,,savane-Rvinis nomer pirveli qarxana.

 privatizaciis Semdeg saaqcio sazogadoeba uSvebs 13 dasaxelebis dasaxelebis Rvinis produqcias ,,savanis saerTo saxelwodebiT, romlebic saerTaSoriso konkursebsa da gamofenebze 23 oqros; veecxlis da brinjaos, aseve 52 diplomiT dajildovda. Qqarxana nedleuls kaxeTidan iRebs. Mmisi simZlavre 7 mln boTli Rvinoa weliwadSi.

 pedagogikis mecnierebaTa erovnuli instituti daarsda 1929 wels. daarsebidan dRemda icvleboda institutis muSaobis stili da Sesabamisad Seecvala saxelwodebac. 1933w. –pedologiuri instituti, 1933-1936w. pedagogikis da pedagogikis instituti, 1936-1936w. pedagogikis instituti, 1939-1944w. gansaxkomis dawyebiTida saSualo skolebis instituti, 1944-1945w. pedagogiur mecnierebaTa samecniero kvleviTi instituti. 1965 wlidan atarebs iakob gogebaSvilis saxels. 1995 wlidan ewoda exlandeli saxeli.

     

institutis pedagogiuri kvlevis ZiriTadi mimarTulebebia-pedagogiur mecnierebaTa Teoriis da istoriis problemebis, agreTve saskolo ganaTlebis Sinaarsis ganaxleba, saswavlo programebis da saskolo saxelmZRvaneloebis Seqmna, skolamdeli aRzrdis Sinaarsisa da meTodikis sakiTxebis kvleva, saskolo fsiqologia

  pedagogiuri biblioTeka-daarsda 1927 wels ganaTlebis saxalxo komisariatis biblioTekis bazaze. Damaarsebeli da pirveli direqtori iyo qsenia ioseliani. 1930 wels biblioTeka gadaeca maswavlebelTa kvalifikaciis amaRlebis instituts, xolo 1937 wels pedagogikis samecniero kvleviT instituts. 1940 wels i. gogebaSvilis dabadebis 100 wlisTavTan dakavSirebiT gamoiyo damoukidebel dawesebulebad da ewoda iakob gogebaSvilis saxelobis saxalxo ganaTlebis saxelmwifo respublikuri biblioTeka. biblioTekis fondSi iyo 1,4 mln. sabiblioTeko erTeuli. Tavmoyrilia goris yofili sasuliero saswavleblis fondi, qarTvelTa Soris wera-kiTxvis gamavrcelebeli sazogadoebis gamocemebi, oqmebi da angariSebi, saqarTvelos ganaTlebis saministros brZanebebisa da dadgenilebebis krebulebi, instruqciebi, mdidari sacnobaro literatura, saSualo skolebis da umaRlesi saswavleblebis saxelmZRvaneloebi, programebi da saswavlo gegmebi, ganaTlebisa da pedagogiur sakiTxebze daculi disertaciebi da maTi avtoreferatebi, zogadpedagogiuri da meToduri literatura. 1997 wels biblioTekas ewoda dRevandeli saxeli.

  istoriisa da eTnologiis instituti daarsda 1941 wels enis, istoriisa da materialuri kulturis institutis gayofis Sedegad. 1964 wlamde erqva i. javaxiSvilis saxelobis istoriis instituti, Semdeg istoriis, arqeologiis da eTnografiis instituti, 1991 wels arqeologiuri kvlevis centris  gamoyofis Semdeg-istoriisa da eTnografiis instituti, 2000 wlidan ewodeba istoriisa da eTnologiis instituti.

  institutSi amuSaveben saqarTvelos istoriis sakvanZo sakiTxebs-Zvel istorias, Sua saukuneebis istorias, axal istorias, uaxles istorias, kavkasiis xalxTa istorias, eTnografias, anTropologias.

  

  Tbilisis abreSumis saqsovi fabrika daarsda 1929 wels. amzadebda naturalur xelovnur da sinTezur abreSumis qsovils. 1980-1988 wlebSi Catarda fabrikis rekonstruqcia da  abreSumis saqsovi fabrika gadavida gldani-naZaladevis raionSi.

  

  pediatriis samecniero-kvleviTi instituti daarsda 1959 wels. erT-erTi damaarsebeli da pirvelidireqtiriiyo p. yuraSvili. იnstituti bavSvTa samkurnalo samecniero moTave dawesebulebaa, romlis kompetenciaSiapediatriuli mecnierebis Semdgomi ganviTareba,maRalkvalificiuri kadrebis momzadeba,bavSvTaavadobis, invalidebisa da sikvdilianobis mizezebis dadgena da Sesabamisi profilaqtikuri RonisZiebebis Catareba.

  institutis bazaze, muSaobs pulmonologiuri, Cvil bavSvTa kvebis da higienis,kardiorevmatologiuri da fsiqonevrologiuri ganyofilebebi,bioqimiis da funqciuri diagnostikis laboratoriebi

  1888 wels veris ubanSi, olRas quCaze(axlandeli m. kostavas quCa) koniakis qarxana daarsa daviT sarajiSvilma. Ees iyo pirveli koniakis qarxana saqarTvelosa da ruseTis imperiaSi. Aamave wels qarxanam gamouSva pirveli produqcia sakoniake spirtis saxiT. sarajiSvilis koniaki maRali xarisxis gamo gamoirCeoda ruseTisa da sazRvargareTis bazrebze da cnibili iyo,,kavkasiisnatyraluri koniakebis, saxeliT.

  Teqnikuri biblioTeka Seiqmna 1957 wels, 1972 wels mieniWa givi miqelaZis saxeli. biblioTekas aqvs 60 adgiliani samkiTxvelo darbazi, kompiuteruli momsaxureba, ucxouri literaturis eleqtronuli katalogi da sxv. amJamad teqnikuri biblioTekis Senobis didi nawili aradaniSnulebiTaa gamoyenebuli. 

SoTa rusTavelis saxelobis  qarTuli literaturis instituti-mdebareobs kostavas quCaze. daarsda 1936 wels Tsu-Si enis, literaturis, xelovnebis da istoriis institutis bazaze. Misi damfuZnebeli da pirveli direqtori iyo akademikosi k. kekeliZe. institutSi samecniero kvleviTi muSaoba warmoebs literaturaTmcodneobis sxvadasxva sferoSi,ris Sesabamisadac institutSi aris Zveli qarTuli literaturis, rusTvelologiis, axali qarTuli literaturis, lteraturuli Teoriis, folkloris, teqtologiis, Jurnalistikis, emigrantuli literaturis gamocemebis ganyofilebebi. Makdonaldsi-swrafi servisis restorani, romelic TbilisSi daarses ,,makdonaldsis korporaciam, da qarTvelma partniorebma. TbilisSi makdonaldis formis pirveli restorani gaixsna1999 wels SoTa rusTavelis moedanze. Senoba 4-sarTuliania 160 dasajdomi adgiliT(arqiteqtorebi v. daz. orbelaZeebi) restorans aqvs specialuri darbazi bavSvebis dabadebis dReebis aRsaniSnavad.